Khi nào cơ quan thuế kiểm tra doanh nghiệp? Thời gian thanh tra thuế kéo dài bao lâu? Doanh nghiệp cần làm gì khi bị thanh tra, kiểm tra thuế? Cùng VLK Group tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Thanh tra thuế là gì?
Thanh tra thuế là hoạt động của cơ quan quản lý thuế nhằm kiểm tra, đánh giá việc chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp, người nộp thuế. Qua đó, cơ quan thuế sẽ xác minh, thu thập và phân tích các thông tin, dữ liệu liên quan để đảm bảo tính minh bạch, chính xác trong việc nộp thuế, góp phần ngăn chặn và xử lý các hành vi trốn thuế, gian lận thuế.
Vì sao doanh nghiệp bị thanh tra thuế
Căn cứ Điều 113 Luật Quản lý thuế 2019 có quy định về các trường hợp doanh nghiệp bị thanh tra thuế như sau:
1 Có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế
Cơ quan thuế có thể tiến hành thanh tra doanh nghiệp nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm như:
- Không kê khai thuế hoặc kê khai không đầy đủ.
- Khai khống chi phí để giảm số thuế phải nộp.
- Sử dụng hóa đơn giả, hóa đơn không hợp pháp.
- Lập báo cáo tài chính không trung thực.
2 Để giải quyết khi có khiếu nại, tố cáo hoặc nghi ngờ gian lận thuế
Nếu doanh nghiệp bị khiếu nại hoặc có người tố cáo về việc trốn thuế, gian lận thuế, cơ quan thuế sẽ tiến hành thanh tra để xác minh thông tin.
3 Dựa trên kết quả phân tích những doanh nghiệp thuộc nhóm ngành có rủi ro cao về thuế
4 Theo yêu cầu của Kiểm toán Nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền
Thông thường, vào cuối năm, các cục thuế sẽ lập danh sách những doanh nghiệp phải thực hiện thanh tra, quyết toán thuế trong năm sau. Danh sách này được xây dựng dựa trên kết quả phân tích từ các phần mềm quản lý rủi ro của cơ quan thuế. Những doanh nghiệp có dấu hiệu trốn thuế như xuất hiện giao dịch đáng ngờ, các khoản thu không minh bạch hoặc có rủi ro cao về thuế sẽ được ưu tiên xem xét, tiếp theo là các doanh nghiệp thuộc diện lớn, vừa, nhỏ và siêu nhỏ…
Các dấu hiệu khiến doanh nghiệp thanh tra thuế
1. Sai sót trong hồ sơ kê khai thuế
- Kê khai doanh thu, lợi nhuận không chính xác.
- Khai báo chi phí cao hơn thực tế để giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Chậm nộp hồ sơ khai thuế.
- Không ghi chép đầy đủ, hợp lệ các hóa đơn, chứng từ.
2. Hoạt động kinh doanh bất thường
- Doanh thu tăng giảm đột biến không rõ nguyên nhân.
- Mở công ty mới với mục đích che giấu thuế.
- Doanh nghiệp có nhiều giao dịch với các công ty “ma”.
- Doanh nghiệp có nhiều giao dịch thanh toán bằng tiền mặt.
- Doanh nghiệp có nhiều khoản chi phí không hợp lý.
3. Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp
- Mua bán hóa đơn.
- Lưu trữ chứng từ không đầy đủ.
- Không có chứng từ hợp lý để chứng minh chi phí phát sinh.
4. Doanh nghiệp được chọn ngẫu nhiên:
Cục thuế có thể chọn ngẫu nhiên các doanh nghiệp để thanh tra theo kế hoạch.
Doanh nghiệp có thể được chọn ngẫu nhiên để thanh tra theo rủi ro.
5. Doanh nghiệp bị tố cáo:
- Doanh nghiệp có thể bị thanh tra nếu có người tố cáo vi phạm pháp luật.
- Doanh nghiệp có thể bị thanh tra nếu có thông tin về vi phạm pháp luật thuế từ khách hàng, đối tác,các cơ quan khác.
Thanh tra thuế kéo dài bao lâu?
- Cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ thực hiện sẽ không kéo dài quá 60 ngày. Nếu tình hình phức tạp, thời gian có thể được gia hạn thêm một lần, tối đa là 30 ngày. Trong trường hợp đặc biệt, có thể gia hạn thêm một lần nữa, nhưng không quá 30 ngày.
- Đối với cuộc thanh tra do Thanh tra Bộ, Thanh tra Tổng cục, các Cục, hoặc Thanh tra tỉnh tiến hành, thời gian thực hiện không quá 45 ngày. Nếu gặp phải những vấn đề phức tạp, cũng có thể gia hạn một lần thêm 30 ngày.
- Còn với các cuộc thanh tra do Thanh tra sở hoặc Thanh tra huyện thực hiện, thời gian tối đa chỉ là 30 ngày. Tuy nhiên, nếu gặp khó khăn do điều kiện địa lý, như ở miền núi, biên giới, hải đảo, hoặc những vùng sâu, vùng xa, thời gian có thể được gia hạn thêm một lần, tối đa là 15 ngày.
Doanh nghiệp cần làm gì khi bị thanh tra thuế?
Khi bị thanh tra thuế, doanh nghiệp cần chuẩn bị các việc sau:
1. Chuẩn bị hồ sơ pháp lý
Kế toán nên tiến hành rà soát và kiểm tra lại tất cả hồ sơ pháp lý của công ty cũng như các công văn đi và đến liên quan đến pháp lý và thuế.
2. Sắp xếp chứng từ gốc
Kế toán cần sắp xếp chứng từ gốc hàng tháng theo thứ tự trong bảng kê thuế đầu vào và đầu ra đã nộp hàng tháng, hàng quý. Mỗi bộ chứng từ phải đầy đủ các giấy tờ chứng minh các nghiệp vụ kế toán phát sinh, bao gồm hóa đơn, hợp đồng, biên bản nghiệm thu, biên bản thanh lý, phiếu xuất nhập kho, và các tài liệu liên quan khác. Đặc biệt, tất cả chứng từ cần có đủ chữ ký của những người có liên quan.
Kế toán nên kiểm soát hồ sơ và chứng từ một cách chặt chẽ, đảm bảo mọi thứ đầy đủ và đúng quy định trước khi thực hiện thanh toán hoặc hạch toán.
3. Kiểm tra lại hạch toán nghiệp vụ kế toán trên phần mềm
Dựa trên việc kiểm tra các loại hóa đơn và chứng từ gốc, kế toán cần kiểm tra lại việc hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên phần mềm. Đồng thời, hãy đối chiếu với các hóa đơn trên Cổng thông tin điện tử về hóa đơn điện tử để đảm bảo tính chính xác.
4. Sắp xếp các báo cáo đã nộp cho cơ quan thuế
Kế toán cần sắp xếp các loại báo cáo đã nộp cho cơ quan thuế theo từng năm. Hồ sơ phục vụ thanh tra thuế chủ yếu gồm các loại báo cáo sau:
- Tờ khai thuế GTGT hàng tháng
- Báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn
- Báo cáo thuế TNDN tạm tính hàng quý
- Báo cáo tài chính
- Quyết toán thuế TNDN, TNCN, hoàn thuế… theo từng năm
Đối với các loại sổ sách, kế toán cần sắp xếp theo năm và in đầy đủ các loại sổ sách theo quy định.
5. Sắp xếp các loại hợp đồng kinh tế
Kế toán cần sắp xếp hợp đồng kinh tế đầu vào và đầu ra theo thứ tự thời gian phát sinh. Ngoài ra, hãy kiểm tra các biên bản và giấy tờ liên quan đến từng hợp đồng, chẳng hạn như biên bản nghiệm thu, biên bản thanh lý hợp đồng, và biên bản bàn giao.
Bên cạnh đó, không quên chuẩn bị các loại hợp đồng khác như hợp đồng lao động (bao gồm cả phụ lục), hợp đồng giao khoán công việc, cũng như các quyết định bổ nhiệm, điều chuyển công tác hoặc tăng lương. Chú ý sắp xếp và chuẩn bị cả hồ sơ nhân sự đi kèm với các hợp đồng lao động đã ký.
Ngoài ra, cũng cần chuẩn bị các hợp đồng thuê ngoài như thuê máy móc thiết bị và vận chuyển.
6. Kiểm tra sổ phụ ngân hàng
Kế toán cần kiểm tra xem đã chuẩn bị các sổ phụ ngân hàng hàng năm hay chưa để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.
7. Các loại kiểm tra khác
Ngoài các hồ sơ, chứng từ và hợp đồng đã nêu, kế toán cũng cần thực hiện các loại kiểm tra sau:
- Đối chiếu giữa sổ chi tiết và sổ cái của các tài khoản.
- Kiểm tra đối chiếu các nghiệp vụ kinh tế phát sinh với sổ định khoản, bao gồm hóa đơn đầu ra, đầu vào và sổ kế toán.
- Kiểm tra công nợ khách hàng, đảm bảo đã có đầy đủ các đối chiếu công nợ.
- Kiểm tra các khoản chi phí phải trả.
- Kiểm tra dữ liệu nhập và khai báo thuế giữa hóa đơn đầu vào, đầu ra với bảng kê khai thuế.
- Đảm bảo đầu vào và đầu ra đã trùng khớp và không có sự chênh lệch.
- Kiểm tra chữ ký trên các hóa đơn, chứng từ để đảm bảo tính hợp lệ.
Hậu quả khi doanh nghiệp bị thanh tra thuế
- Phạt tiền đối với hành vi vi phạm.
- Truy thu thuế nếu doanh nghiệp kê khai thiếu.
- Tính lãi suất chậm nộp thuế.
- Có thể bị hạn chế quyền tham gia đấu thầu, hợp tác với doanh nghiệp nhà nước.
Việc tuân thủ quy định pháp luật, minh bạch trong báo cáo tài chính và sử dụng hóa đơn hợp lệ không chỉ giúp doanh nghiệp vận hành ổn định mà còn tránh những rủi ro pháp lý không đáng có. Nếu bạn đang gặp những rắc rối liên quan tới thuế hoặc cần hỗ trợ giải trình thuế để giảm nhẹ mức phạt, đừng ngần ngại liên hệ VLK Group qua hotline 0911.913.098. Chúng tôi sẽ giúp bạn kiểm tra, chuẩn bị hồ sơ và làm việc với cơ quan thuế để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho doanh nghiệp.